Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú ghi nhận lợi nhuận ròng quý II/2025 gần 161 tỉ đồng, gấp gần 5 lần cùng kỳ năm ngoái và là mức cao nhất kể từ quý IV/2022. Dù tỉ lệ còn khiêm tốn sau 6 tháng, nhưng kết quả này phần nào cho thấy đường ra của “vua tôm” sau thời gian dài ngụp lặn trong thua lỗ.

Trước đó, năm 2024 đánh dấu lần thứ 2 liên tiếp Minh Phú báo lỗ với hơn 190 tỉ đồng. Dù từng đặt mục tiêu lãi cao nhưng Công ty vẫn chịu lỗ đậm với gánh nặng từ lượng hàng tồn kho giá cao giai đoạn hậu đại dịch, có thời điểm lên đến 20.000 tấn. Để giải quyết tình thế, Minh Phú buộc phải tái chế và xuất bán toàn bộ dù chịu mức lỗ 3-5 USD/kg và đến cuối năm ngoái, tồn kho giảm còn 10.300 tấn. 

“Nếu cứ để tồn kho thì giá thành vẫn cao. Giai đoạn 2023-2024, chúng tôi quyết tâm tái chế và xuất bán hết hàng tồn kho. Quá khủng khiếp nhưng phải làm để thu hồi dòng tiền. Đó là lý do năm 2023 và 2024 lỗ nặng”, ông Lê Văn Quang, Tổng Giám đốc Minh Phú, giải thích.

Để quay về thị trường nội địa, Minh Phú mới đây giải được bài toán về giá thành cạnh tranh bằng công nghệ nuôi tôm sinh học MPBio (nuôi tôm không sử dụng kháng sinh, hóa chất), có thể giúp Tập đoàn giảm 50% chi phí. Theo đó, giá tôm của Minh Phú tương đương với giá tôm bán ở chợ. Mặc dù có nhiều nỗ lực nhưng tỉ trọng đóng góp của thị trường trong nước cho tổng doanh thu vẫn rất khiêm tốn, chỉ khoảng 0,5% do vẫn khó cạnh tranh với các sản phẩm giá rẻ. Tuy nhiên, doanh nghiệp thủy sản này vẫn sẽ duy trì hoạt động bán nội địa nhằm đa dạng hóa và giữ sự hiện diện thương hiệu, chờ cơ hội lớn hơn khi các quy định về an toàn thực phẩm được siết chặt hơn.

Trong khi đó, tại thị trường xuất khẩu, đối với thị trường Mỹ, Minh Phú đã thoát hoàn toàn thuế chống bán phá giá từ năm 2016 nhưng nguy cơ vướng các loại thuế khác như thuế đối ứng hoặc chống trợ cấp vẫn hiện hữu. Đây cũng là nguy cơ của ngành xuất khẩu tôm trong thời gian tới.

Về từng mặt hàng thủy sản, tôm tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu chủ lực, sau 7 tháng năm 2025 đạt 2,49 tỉ USD, tăng trưởng 23,6% so với cùng kỳ năm trước. Dù vậy, thị trường Mỹ, chiếm tỉ trọng lớn của tôm xuất khẩu Việt Nam, đang bị chững lại trước chính sách thuế của chính quyền Donald Trump. So với các đối thủ như Ecuador (thuế chỉ 15%) hay Indonesia và Philippines (19%), tôm Việt Nam đang dần mất lợi thế nếu thuế đối ứng 20% được thực thi. 

“Thuế chống bán phá giá tôm sơ bộ giai đoạn POR19 công bố đầu tháng 6 lên tới 33,29% cho nhiều doanh nghiệp, khiến niềm tin thị trường lung lay. Trường hợp kết quả này được giữ nguyên vào tháng 12/2025, nguy cơ tôm Việt mất thị trường Mỹ là hiện hữu”, bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), chia sẻ. 

Dự báo cả năm 2025, xuất khẩu tôm có thể đạt 3,6-3,8 tỉ USD trong kịch bản doanh nghiệp tiếp tục khai thác tốt thị trường châu Á, EU, các nước tham gia Hiệp định CPTPP và đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng sang Nhật. Tuy nhiên, cuộc đua trong ngành tôm đang khốc liệt hơn bao giờ hết, trong đó tôm của Ecuador chiếm ưu thế về giá, sản lượng và được hỗ trợ bởi chính sách thuế từ nước nhập khẩu. Trong khi đó, Việt Nam và Ấn Độ buộc phải tái cấu trúc toàn diện nếu muốn duy trì vị thế trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu.

Thậm chí, trong năm 2025, ngành tôm Ecuador cũng đang tái cấu trúc khi tiếp tục tăng cường đầu tư vào sản xuất các sản phẩm chế biến sâu như tôm nấu chín, tôm lột vỏ và tôm giá trị gia tăng khác, đặc biệt là phục vụ thị trường EU và Mỹ. Đây là chiến lược được thúc đẩy sau khi giá thu mua từ Trung Quốc, thị trường xuất khẩu chính của Ecuador, hiện đã xuống mức gần sát với giá nguyên liệu thô, khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp đáng kể.

Vì thế, doanh nghiệp ngành nuôi tôm Việt Nam cũng đẩy nhanh tái cấu trúc, tập trung nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc và áp dụng công nghệ để tăng sức cạnh tranh. Các yếu tố quan trọng bao gồm xanh hóa vùng nuôi, giảm thiểu tác động môi trường và tối ưu hóa hiệu quả sản xuất. 

Để theo đuổi chiến lược này, ngành tôm Việt cần khắc phục điểm yếu lớn là chuỗi cung ứng nguyên liệu chưa khép kín. Khác với cá tra, các doanh nghiệp tôm chủ yếu thu mua từ bên ngoài. Chẳng hạn, Minh Phú hiện mới tự chủ khoảng 20% nguyên liệu, phần còn lại đến từ hộ nuôi. Công ty đặt mục tiêu nâng tỉ lệ này lên 50% vào năm 2035, thông qua phát triển vùng nuôi và con giống chất lượng cao. 

Trước những khó khăn của ngành, ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, nhấn mạnh, mục tiêu 10 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu tôm vào năm 2025 chắc chắn sẽ không đạt được. Vấn đề giảm giá thành nuôi tôm là một yếu tố để cạnh tranh trong giai đoạn hiện nay. Còn về lâu dài, chế biến hàng giá trị gia tăng có thể giúp ngành tôm tăng trưởng mạnh hơn.

Lãnh đạo Minh Phú cũng cho rằng, để cạnh tranh với tôm giá rẻ đến từ Ecuador, Ấn Độ, sản xuất tôm Việt Nam không có con đường nào khác ngoài việc phải tăng sản xuất hàng giá trị gia tăng, càng chế biến sâu càng có lợi nhuận tốt. Minh Phú cũng sẽ đẩy mạnh tự động hóa để giảm nhân công. Hiện Tập đoàn đang dồn lực hoàn thiện chuỗi giá trị khép kín, từ lai tạo con giống, nuôi trồng, chế biến đến xuất khẩu và phân phối. Trong đó, việc phát triển con giống chất lượng cao sẽ quyết định trên 60% mức độ thành công trong việc nuôi tôm.

“Nếu các chính sách thuế quan mới của Mỹ diễn ra thuận lợi và giải quyết được vấn đề nhân công, lợi nhuận hoàn toàn có thể đạt 150 tỉ đồng/tháng”, lãnh đạo Minh Phú cho biết.

Nguồn: Nhipcaudautu