Chile được xem là một trong những nền kinh tế ổn định và cởi mở nhất khu vực Nam Mỹ, là cửa ngõ quan trọng để doanh nghiệp tiếp cận thị trường khu vực. Tuy nhiên, khi kinh doanh tại đây, doanh nghiệp Việt Nam cần hiểu rõ những quy định đặc thù về pháp lý, kỹ thuật và văn hóa kinh doanh. Việc nắm vững các yêu cầu về nhãn mác, kiểm dịch, chứng từ, tiêu chuẩn môi trường và cách tiếp cận thị trường sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn, hạn chế rủi ro và nâng cao khả năng cạnh tranh khi thâm nhập thị trường Chile.

1. Những rào cản và thách thức đối với doanh nghiệp tại Chile

Thị trường Chile tuy mở cửa nhưng tồn tại nhiều thách thức đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng. Tình hình kinh tế và chính trị bất ổn trong năm 2023 khiến người tiêu dùng Chile thận trọng hơn trong chi tiêu, còn các doanh nghiệp thì trì hoãn đầu tư do lo ngại các cải cách về khai khoáng, nước, thuế doanh nghiệp và năng lượng. Thị trường có quy mô nhỏ, cạnh tranh gay gắt và phần lớn hoạt động kinh doanh bị chi phối bởi một số tập đoàn, khiến khả năng gia nhập thị trường của doanh nghiệp mới trở nên khó khăn. Ngoài ra, người Chile khá bảo thủ, ưa chuộng đối tác quen biết và sử dụng tiếng Tây Ban Nha là ngôn ngữ chính, nên doanh nghiệp Việt Nam cần có phiên dịch chuyên nghiệp khi đàm phán.

Một trong những rào cản lớn khi xuất khẩu sang Chile là quy định về nhãn mác và bao bì. Tất cả hàng nhập khẩu phải dán nhãn bằng tiếng Tây Ban Nha, thể hiện rõ thành phần, trọng lượng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, nơi sản xuất và tên nhà nhập khẩu. Hệ đo lường bắt buộc dùng chuẩn mét. Việc thiết kế lại bao bì riêng cho thị trường này làm tăng chi phí, trong khi nếu không tuân thủ, sản phẩm có thể bị từ chối thông quan. Luật 20606 yêu cầu dán nhãn cảnh báo đen cho sản phẩm chứa nhiều đường, muối hoặc chất béo, ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu, nhất là trong phân khúc trẻ em.

Rào cản tiếp theo là kiểm dịch động thực vật và an toàn thực phẩm. Chile kiểm soát chặt chẽ hàng nông, thủy sản nhập khẩu nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các chứng nhận bắt buộc gồm: Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, chứng nhận vệ sinh thú y và chứng nhận an toàn thực phẩm. Hàng thủy sản bị kiểm tra dư lượng kháng sinh, kim loại nặng; nông sản phải qua kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật. Lô hàng vi phạm sẽ bị giữ lại hoặc trả về. Vì vậy, doanh nghiệp Việt Nam cần đảm bảo truy xuất nguồn gốc và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.

Về chứng từ và thủ tục hành chính, ngoài hóa đơn và vận đơn, Chile yêu cầu thêm giấy chứng nhận lưu hành tự do cho thực phẩm, mỹ phẩm và hàng tiêu dùng. Một số sản phẩm như dược phẩm hoặc thiết bị điện phải được đăng ký và thử nghiệm tại Chile. Quy trình này kéo dài, gây tốn kém chi phí dịch thuật, kiểm nghiệm và công chứng, đặc biệt ảnh hưởng đến doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Chile còn có quy định riêng cho từng nhóm sản phẩm. Từ năm 2025, sữa và chế phẩm từ sữa phải ghi rõ nguồn gốc và cơ sở sản xuất; mỹ phẩm cần đăng ký y tế, khai báo thành phần theo chuẩn INCI và dịch toàn bộ nhãn sang tiếng Tây Ban Nha. Điều này thể hiện xu hướng tăng cường bảo vệ người tiêu dùng và yêu cầu minh bạch thông tin.

Cuối cùng, tiêu chuẩn môi trường và đóng gói cũng ngày càng khắt khe. Bao bì gỗ phải tuân thủ chuẩn ISPM 15, còn vật liệu nhựa, rơm rạ hoặc cỏ khô cần chứng nhận xử lý trước khi nhập khẩu. Đây là thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam khi nhiều đơn vị vẫn sử dụng bao bì giá rẻ, chưa đáp ứng tiêu chuẩn xanh. Để thành công tại Chile, doanh nghiệp cần đầu tư nghiêm túc vào chất lượng sản phẩm, bao bì, kiểm soát chuỗi cung ứng và tuân thủ đầy đủ quy định pháp lý.

2. Tiềm năng và triển vọng của thị trường Chile

Chile được xem là một trong những nền kinh tế phát triển và năng động nhất Nam Mỹ, mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp và thực phẩm. Chi phí năng lượng ở Chile hiện thuộc hàng cao nhất khu vực, khiến chính phủ nước này đẩy mạnh tìm kiếm công nghệ và nguồn vốn đầu tư để mở rộng công suất lắp đặt trong thập kỷ tới. Chile đang ưu tiên phát triển các nguồn năng lượng mới, nhất là năng lượng tái tạo và hydro xanh, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cung cấp thiết bị, công nghệ và giải pháp năng lượng sạch.

Về thương mại, Chile thực hiện chính sách mở cửa mạnh mẽ và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hiện đã ký 33 hiệp định thương mại tự do với 65 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực gồm rượu vang, trái cây tươi, cá hồi, sữa, thịt lợn, gia cầm và sản phẩm lâm nghiệp. Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của Chile rất phát triển, tạo ra doanh thu khoảng 23,3 tỷ USD mỗi năm và dự kiến tăng trưởng 35% vào năm 2030. Người tiêu dùng Chile ngày càng chú trọng sức khỏe, thúc đẩy nhu cầu đối với thực phẩm lành mạnh, thực phẩm cao cấp và sản phẩm chế biến sẵn. Đây là cơ hội hấp dẫn cho các doanh nghiệp cung ứng nguyên liệu, thực phẩm chức năng và sản phẩm có giá trị gia tăng cao từ Việt Nam.

Các công ty Chile nhập khẩu thực phẩm chủ yếu vì ba lý do: sản phẩm không có sẵn trong nước, giá nhập khẩu rẻ hơn so với sản xuất nội địa, hoặc sản phẩm nhập khẩu có chất lượng vượt trội. Trong thập kỷ qua, nền kinh tế Chile tăng trưởng nhanh, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành bán lẻ thực phẩm. Năm 2022, tổng doanh số bán lẻ thực phẩm đạt 26,8 tỷ USD, tăng 12% so với năm trước, trong đó siêu thị chiếm hơn 55% doanh thu. Sau đại dịch COVID-19, xu hướng mua sắm trực tuyến, đặc biệt đối với hàng tạp hóa, tăng mạnh. Thị trường bán lẻ tại Chile hiện do năm tập đoàn lớn dẫn đầu gồm Falabella, Cencosud, Walmart Chile, Ripley và La Polar, tạo nên một môi trường bán lẻ hiện đại, cạnh tranh và nhiều tiềm năng cho nhà xuất khẩu Việt Nam.