Năm 2024, Diễn đàn Mùa thu tại Hoa Kỳ (Vietnam – US Fall Forum, VUFF) do UBND TP.HCMphối hợp cùng Đại học Indiana tổ chức, đã diễn ra thành công, thu hút sự quan tâm sâu rộng từ cộng đồng doanh nghiệp, nhà hoạch định chính sách và giới học thuật của cả hai quốc gia. Với uy tín ngày càng được khẳng định, Diễn đàn đã trở thành sự kiện thường niên có ý nghĩa chiến lược, kết nối tri thức, thúc đẩy đối thoại chính sách, hợp tác đầu tư và chuyển giao công nghệ Việt Nam - Hoa Kỳ. 

Tiếp nối thành công đó, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC), Viện Sáng kiến Việt Nam (IVI) và Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) phối hợp tổ chức Tọa đàm chuyên đề “Cập nhật xu thế thương mại và công nghệ số toàn cầu”. Tọa đàm được tổ chức vào chiều ngày 03/6/2025 với sự tham dự của hơn 150 doanh nghiệp. 

Tọa đàm là dịp để các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng doanh nghiệp cùng trao đổi, cập nhật những xu hướng kinh tế – công nghệ đang định hình lại thương mại toàn cầu. Sự kiện kỳ vọng sẽ mang đến cho doanh nghiệp Việt Nam một bức tranh toàn diện về môi trường kinh doanh hiện đại, từ đó xác lập các định hướng chiến lược phù hợp nhằm nâng cao năng lực nội tại, mở rộng hợp tác quốc tế và thích ứng hiệu quả với chuyển đổi số trong kỷ nguyên kinh tế số.

Sự kiện quy tụ các diễn giả hàng đầu trong lĩnh vực chính sách, kinh tế và công nghệ: TS. Trần Ngọc Anh – Giáo sư Đại học Indiana (Hoa Kỳ); ông Vũ Tú Thành – Phó Giám đốc điều hành khu vực ASEAN của USABC; bà Cao Thị Phi Vân – Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC); bà Dương Hồng Loan – Viện trưởng Viện Sáng kiến Việt Nam; ông Đức Đỗ – Giám đốc điều hành công ty ETLABS (Úc).

Phát biểu khai mạc tại Tọa đàm “Cập nhật xu thế thương mại và công nghệ số toàn cầu”, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, khẳng định: Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang trải qua nhiều biến động, đặc biệt dưới tác động từ các chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ, căng thẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu và xu hướng gia tăng chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải thích ứng nhanh và tái định vị chiến lược phát triển. Hoa Kỳ vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với giá trị thặng dư thương mại liên tục tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD vào năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, cùng với nhiều quốc gia, Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bị áp thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ.

Trước tình hình này, Chính phủ Việt Nam đang tập trung chuẩn bị cho việc đàm phán với Hoa Kỳ. Đồng thời, Việt Nam kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của quốc gia, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế đã tham gia. Các giải pháp trọng tâm bao gồm việc khai thác hiệu quả thị trường trong nước, tăng cường kiểm tra giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ triển khai các dự án đầu tư, và khẩn trương ký kết, triển khai các hợp đồng mua bán hàng hóa với phía Hoa Kỳ.

Thách thức hiện tại cũng chính là cơ hội để Việt Nam đánh giá lại năng lực nội tại, củng cố nền tảng và làm mới tư duy phát triển, nhằm đủ sức vượt qua khó khăn và phát triển bền vững trong tương lai. Chính quyền Thành phố và các doanh nghiệp đã và đang triển khai nhiều hoạt động nhằm đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ, sẵn sàng thích nghi với diễn biến tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt, Việt Nam đang tích cực tận dụng cơ hội từ 17 Hiệp định thương mại tự do đã ký kết với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới.

Tiến sĩ Trần Ngọc Anh, Giáo sư Đại học Indiana (Hoa Kỳ) và Chủ tịch Vietnam Initiative, đã trình bày những phân tích chuyên sâu về chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và tác động của chúng đối với thương mại quốc tế, đặc biệt là Việt Nam.

Theo phân tích của Tiến sĩ Trần Ngọc Anh, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đã có những biến động đáng kể trong lịch sử, và hiện đang có xu hướng tăng trở lại. Đáng chú ý, các biểu đồ cho thấy mức thuế quan của Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng hóa từ Trung Quốc đã tăng vọt và duy trì ở mức cao kể từ khoảng năm 2018-2019 trở về sau. Trong khi đó, mức thuế áp dụng cho hàng hóa Việt Nam nhìn chung đang trên đà giảm trong giai đoạn 2016-2024.

Tiến sĩ Trần Ngọc Anh nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh này, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Cụ thể, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam trong một số ngành hàng đã có sự tăng trưởng ấn tượng. Ví dụ, trong ngành đồ gỗ, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam đã tăng đáng kể và thậm chí tiến sát với lượng nhập của Trung Quốc trong những năm gần đây. Tương tự, ngành may mặc của Việt Nam cũng duy trì được sự ổn định trong xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Ngay cả trong lĩnh vực bán dẫn từ năm 2020 trở đi, dù Việt Nam có thị phần lớn hơn, nhưng mức thuế quan áp dụng cho các sản phẩm từ Việt Nam cũng ở mức rất thấp so với Trung Quốc. Những số liệu này cho thấy, mặc dù môi trường thương mại quốc tế đang có nhiều biến động, nhưng Việt Nam vẫn có những lợi thế nhất định để thu hút đầu tư và mở rộng thị trường xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Bà Dương Hồng Loan, Viện trưởng Viện Sáng kiến Việt Nam, nhấn mạnh con người là yếu tố trọng tâm trong mọi công cuộc cải cách, đặc biệt là chuyển đổi số. Thực trạng tại các doanh nghiệp Việt Nam cho thấy một thách thức lớn khi 44% lao động không thành thạo các kỹ năng số dù ở mức cơ bản đến mức thấp, và 37% lao động chỉ thành thạo ở mức thấp. Đáng chú ý, 43% người lao động không có bất cứ kỹ năng số nâng cao nào. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhân lực công nghệ thông tin trong đội ngũ của doanh nghiệp. Hiện tại, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ chỉ chiếm 27,6% vào năm 2023. Hơn 60% doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong chuyển đổi số. Các doanh nghiệp đang đối mặt với sự thiếu hụt lớn về kỹ năng liên quan đến dữ liệu, bảo mật và tự động hoá. 

Để giải quyết vấn đề này, bà Loan đề xuất một giải pháp chiến lược nâng cao năng lực số bao gồm bốn điểm chính: xây dựng khung năng lực số, thiết kế lộ trình học tập theo nhóm nhân sự, xây dựng văn hoá học tập trong doanh nghiệp và đào tạo chuyên sâu các kỹ năng công nghệ. Một ví dụ về nỗ lực hợp tác trong đào tạo là sự phối hợp giữa TP.HCM, trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) và các tập đoàn công nghệ. Sự hợp tác này nhằm mục tiêu đào tạo kỹ năng công nghệ cho người lao động, hỗ trợ chuyển đổi việc làm, nâng cao năng lực số chuyên sâu và mở rộng cơ hội nghề nghiệp chất lượng cao.

Tọa đàm “Cập nhật xu thế thương mại và công nghệ số toàn cầu” cũng là một hoạt động chuyên đề quan trọng, nằm trong chuỗi sự kiện hướng đến Diễn đàn Mùa thu tại Hoa Kỳ 2025 (Vietnam - US Fall Forum, VUFF 2025) – một sự kiện thường niên quy mô lớn do UBND TP.HCM chủ trì, phối hợp với các đối tác chiến lược trong và ngoài nước. 

Đặc biệt, VUFF 2025 đánh dấu lần đầu tiên hợp tác chiến lược với Diễn đàn Kinh tế Greenwich (Greenwich Economic Forum – GEF) – một diễn đàn kinh tế uy tín với hơn 8 năm kinh nghiệm tổ chức tại Hoa Kỳ, châu Âu, Hong Kong, quy tụ hơn 300 CEO, nhà đầu tư và lãnh đạo các tập đoàn tài chính – công nghệ hàng đầu của Hoa Kỳ. Đây là cơ hội đặc biệt để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận trực tiếp mạng lưới các nhà hoạch định chính sách, thu hút sự quan tâm và vốn đầu tư từ khu vực tư nhân Hoa Kỳ, đồng thời thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác thương mại song phương.

VUFF 2025 dự kiến được tổ chức từ ngày 06 đến ngày 12 tháng 10 năm 2025, tại bốn thành phố trọng điểm của Hoa Kỳ gồm New York, Connecticut, Washington D.C., và Thung lũng Silicon tại California. Sự kiện góp phần tăng cường kết nối chiến lược, thu hút đầu tư và khẳng định vai trò tiên phong của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu và kinh tế số.

Nguồn: Phòng Thông tin.