Sở Giao thông vận tải TP.HCM đang lấy ý kiến các sở ngành, địa phương cùng các chuyên gia để hoàn chỉnh đề án TOD trình Uỷ ban nhân dân TP.HCM vào cuối năm 2023.

TOD (Transit Oriented Development) là mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng. TOD lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư để từ đó hình thành tiếp hệ thống giao thông phân tán.

Ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM, cho biết mô hình “Đề án TOD” sẽ bao gồm 7 bước; trong đó bước đầu tiên là xác định đầu mối giao thông tập trung có thể hình thành mô hình TOD.

Bước thứ hai, xác định phạm vi vùng phụ cận của khu vực nhà ga tuyến đường sắt, metro, nút giao đường Vành đai 3 TP.HCM đồng thời tiến hành rà soát quỹ đất, đồ án quy hoạch cần điều chỉnh cục bộ quy hoạch, đánh giá hiện trạng.

Bước thứ ba, tổ chức điều chỉnh quy hoạch cục bộ, nếu có. Bước thứ tư, đề xuất dự án đầu tư công độc lập thực hiện bồi thường để thu hồi đất, phát triển hạ tầng, đô thị. Bước thứ năm, đề xuất dự án đầu tư công độc lập thực hiện bồi thường để thu hồi đất, phát triển hạ tầng, đô thị.

Các bước còn lại gồm: Thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đề xuất chủ trương đầu tư trình Hội đồng nhân dân TP.HCM phê duyệt; Tổ chức triển khai dự án và tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án.

Sở Giao thông vận tải TP.HCM cũng cho biết, cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 98 là điều kiện thuận lợi triển khai mô hình TOD để Thành phố điều chỉnh quy hoạch, thu hồi, đấu giá đất vùng phụ cận các đầu mối giao thông lớn để phát triển khu đô thị mới với mật độ dân cư đông, hạ tầng đồng bộ.

Hiện Thành phố muốn thí điểm mô hình TOD ở khu vực nhà ga metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên và các nút giao của dự án đường Vành đai 3, vì đây là hai dự án đang xây dựng, các đầu mối giao thông chính cũng đã xác định. Quỹ đất xung quanh các khu vực này đã được Sở Quy hoạch – Kiến trúc Thành phố phối hợp Uỷ ban nhân dân các quận, huyện và TP. Thủ Đức rà soát, thống kê, có thể triển khai ngay một số dự án thí điểm.

Ở giai đoạn sau sẽ triển khai nhân rộng ra ở một số khu vực, tuyến vành đai, metro khác như tuyến metro số 2… Hiện tuyến metro số 2 Bến Thành – Tham Lương đã có pháp lý rõ ràng, vị trí các nhà ga đầu mối giao thông trên tuyến đã được phê duyệt.

Đô thị nén theo mô hình TOD là nơi có mật độ định cư cao, diện tích nhỏ nên chủ yếu phát triển về chiều cao và không gian phía trên.

Về mô hình “đô thị nén”, theo Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM, là nơi có mật độ định cư cao, diện tích nhỏ nên chủ yếu phát triển về chiều cao và không gian phía trên. Đây là khu vực có ranh giới rõ ràng với xung quanh và đầy đủ dịch vụ. Tuy nhiên, quãng thời gian thí điểm áp dụng cơ chế mới không dài, chỉ 5 năm nên cần phải đẩy nhanh tiến trình thực hiện.

Trước đó, hôm 13/7/2023, tại cuộc họp thông tin, triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Phan Văn Mãi cho rằng trong cơ chế chính sách mới mô hình phát triển đô thi theo định hướng phát triển giao thông được kỳ vọng giúp TP.HCM tận dụng được không gian dọc các tuyến metro, đường Vành đai 3 TP.HCM.

Cụ thể, cơ chế cho phép Thành phố sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Đặc biệt, Nghị quyết 98 cho phép thành phố mở rộng lĩnh vực áp dụng đầu tư theo phương thức công tư (PPP) đối với các dự án lĩnh vực thể thao, văn hoá.

Người đứng đầu chính quyền TP.HCM cũng nhấn mạnh: “Khơi thông được giao thông là khơi thông được nguồn lực rất lớn cho TP.HCM để giữ vai trò đầu tàu kinh tế. Phát triển đô thị theo tuyến giao thông (TOD) sẽ là mô hình đô thị mới mà TP.HCM theo đuổi, như dọc tuyến Vành đai 3, tuyến metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên, tuyến metro số 2 Bến Thành – Tham Lương cùng nhiều tuyến khác trong sắp tới”.

Nguồn: TBKTVN