Tốc độ tăng giá tiêu dùng ở Mỹ trong tháng 8 vừa qua phù hợp với dự báo, và mức lạm phát của kỳ 12 tháng đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 2/2021. Tuy nhiên, sự xuống thang này của lạm phát được cho là chỉ đủ để Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp vào tuần tới, thay vì giảm 0,5 điểm phần trăm.

Theo báo cáo ngày 11/9 từ Bộ Lao động Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần tăng 0,2% trong tháng 8, bằng mức dự báo mà các chuyên gia kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Dow Jones. So với cùng kỳ năm ngoái CPI tăng 2,5%, giảm 0,4 điểm phần trăm so với mức tăng ghi nhận trong tháng 7 và thấp hơn mức dự báo là tăng 2,6%.

Tuy nhiên, CPI lõi - thước đo không bao gồm giá của hai nhóm mặt hàng nhiều biến động là thực phẩm và năng lượng - tăng 0,3% so với tháng trước, nhỉnh hơn mức dự báo tăng 0,2%. So với cùng kỳ năm ngoái, CPI lõi tăng 3,2%, phù hợp với dự báo.

Các con số thống kê trên cho thấy lạm phát ở nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục xuống thang, nhưng chi phí nhà ở vẫn là một vấn đề nan giải. Nhóm nhà ở trong rổ hàng hóa và dịch vụ tính CPI - nhóm chiếm tỷ trọng khoảng 1/3 trong chỉ số - tăng 0,5% trong tháng, đóng góp phần lớn vào mức tăng của chỉ số toàn phần. So với cùng kỳ năm ngoái, nhóm nhà ở tăng 5,2%.

Trong khi đó, nhóm lương thực - thực phẩm chỉ tăng 0,1% và nhóm năng lượng giảm 0,8% trong tháng 8. Báo cáo cũng cho thấy nhóm ô tô cũ giảm 1%, nhóm dịch vụ y tế giảm 0,1% và nhóm hàng thời trang tăng 0,3%.

Sau khi báo cáo được công bố, các nhà giao dịch trên thị trường lãi suất tương lai đặt cược khả năng 85% Fed chọn mức giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm khi kết thúc cuộc họp ngày 17-18/9, theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn giao dịch CME.

“Đây không phải là báo cáo CPI mà thị trường muốn nhận được. Lạm phát lõi cao hơn dự báo, con đường để Fed giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm đã trở nên khó khăn hơn”, chiến lược gia trưởng Seema Shah của công ty Principle Asset Management nhận định.

“Số liệu này chắc chắn không phải là một trở ngại đối với hành động chính sách của Fed vào tuần tới, nhưng các thành viên cứng rắn trong Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) có thể sẽ dựa vào báo cáo CPI ngày hôm nay như một bằng chứng để lập luận rằng chặng cuối của cuộc chiến chống lạm phát cần được xử lý một cách cẩn trọng. Đây sẽ là một lý do để Fed chỉ đưa ra mức giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm”, bà Shah nói với hãng tin CNBC.

Mức tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần (đường liền nét) và CPI lõi (đường đứt nét) hàng tháng của Mỹ so với cùng kỳ năm trước từ tháng 1/2021 đến tháng 8/2024 - Nguồn: BLS/CNBC.

Thu nhập thực tế của người lao động Mỹ cũng tăng trong tháng 8, với tiền lương bình quân theo giờ tăng cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với mức tăng tháng của CPI toàn phần - một báo cáo khác của Cục Thống kê lao động (BLS) thuộc Bộ Lao động Mỹ cho hay. Trong kỳ 12 tháng, tiền lương bình quân theo giờ sau khi trừ đi lạm phát tăng 1,3%.

Gần đây, Fed đã dịch chuyển ưu tiên chính sách từ chống lạm phát sang bảo vệ công ăn việc làm. Từ tháng 4 đến nay, tốc độ tạo việc làm mới trong khu vực phi nông nghiệp của nền kinh tế Mỹ đã giảm khoảng một nửa so với kỳ 5 tháng trước đó. Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Fed nói rằng việc ngăn chặn sự giảm tốc sâu hơn của thị trường việc làm giờ đây cũng quan trọng không kém cuộc chiến chống lạm phát.

Tốc độ lạm phát ở Mỹ đạt mức cao nhất hơn 40 năm vào mùa hè năm 2022, và chiến dịch chống lại sự leo thang của giá cả đã được Fed khởi động vào tháng 3/2022. Chiến dịch này có 11 lần nâng lãi suất liên tiếp, với tổng mức tăng 5,25 điểm phần trăm, đưa lãi suất quỹ liên bang lên 5,25-5,5%, cao nhất trong 23 năm.

Hiện tại, thị trường tin chắc Fed sẽ giảm lãi suất vào cuộc họp diễn ra trong hai ngày thứ Ba và thứ Tư tuần tới, cho dù mức giảm là bao nhiêu đi chăng nữa. Phản ánh kỳ vọng lãi suất sắp giảm, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm và 10 năm đang ở mức thấp nhất trong hơn 1 năm trở lại đây. Đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ gần đây đã chuyển từ trạng thái đảo ngược - một chỉ báo suy thoái kinh tế - sang trạng thái bình thường. Biến động này được cho là báo hiệu về việc Fed sắp giảm lãi suất và cả sự giảm tốc của nền kinh tế.

Biến động hàng tháng so với tháng trước của chỉ số CPI toàn phần của Mỹ từ tháng 1/2021 đến tháng 8/2024 - Nguồn: BLS/CNBC. 

Báo cáo CPI vừa công bố là bằng chứng mới cho thấy sự xuống thang của lạm phát, nhưng tốc độ lạm phát ở Mỹ vẫn còn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Vẫn có những hàng hóa và dịch vụ mà giá cả còn duy trì ở mức cao hoặc thậm chí tăng cao hơn.

“Dù lạm phát dịu đi, điều đó không có nghĩa là giá cả giảm xuống. Chẳng qua là tốc độ tăng giá không còn mạnh như trước. Trên thực tế, người tiêu dùng ở Mỹ đang phải trả mức giá cao hơn 20% cho các hàng hóa và dịch vụ so với trước đại dịch”, nhà kinh tế trưởng Lisa Sturtevant của công ty Bright MLS nhấn mạnh.

Chẳng hạn, giá vé máy bay tăng 3,9% trong tháng 8 sau khi giảm trong 5 tháng trước đó. Bảo hiểm xe cộ cũng tiếp tục tăng giá, tăng 0,6% trong tháng 8, nâng tổng mức tăng của 12 tháng lên 16,5%.

Trái lại, giá năng lượng giảm đã góp phần quan trọng làm dịu lạm phát. Giá xăng ở Mỹ đã giảm 0,6% trong tháng 8 và giảm 10,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nguồn: TBKTVN